AI-geletterdheid
Is jouw organisatie klaar voor AI en de AI-act?
Steeds meer organisaties en mensen zien het nut van AI voor hun werk. Naast de voordelen kan het gebruik van AI ook risico’s met zich meebrengen zoals discriminatie en manipulatie. In de training AI-geletterdheid leer je hoe je AI slim en verantwoord inzet en voldoe je aan de AI-act.
Aanbieders en gebruikers van AI moeten vanuit de AI-act, per 2 februari 2025, getraind worden in AI geletterdheid. Dit kan door de gecertificeerde trainingen. Zorg dat jouw organisatie klaar is voor AI en de AI-act.
Op deze pagina leer je wat de AI-act precies inhoudt, vindt je een FAQ, lees je wanneer bepaalde regelgeving ingaat en welke trainingen er zijn om AI optimaal in te zetten én te voldoen aan de bijbehorende wetgeving.
De AI-act
De EU AI Act, die in augustus 2024 is aangenomen, is een uitgebreide wetgeving die kunstmatige intelligentie (AI) in de Europese Unie reguleert.
Deze verordening is van toepassing op zowel publieke als private organisaties binnen en buiten de EU die in de Europese Unie een AI-systeem in de handel brengen of die een AI-systeem gebruiken.
Per 2 februari 2025 moeten gebruikers en aanbieders AI-geletterd zijn.
In de tijdlijn staat beschreven waar organisaties verder aan moeten voldoen.
De wetgeving richt zich op verschillende typen AI-systemen.
Basistraining AI-geletterdheid
In deze training leer je hoe je AI-systemen slim en verantwoord inzet in je werk. Je leert hoe jouw werk kan voldoen aan de AI-act en je ontvangt praktische tips, checklists en templates om AI optimaal te benutten.
Deze training behandeld de AI-act en belangrijkste onderwerpen zoals het discriminatie, bias en privacy. Daarnaast leer je hoe je effectieve prompts schrijft, zodat je het maximale uit AI-tools haalt.
Deze cursus wordt afgesloten met een certificaat en kan zowel bij open inschrijving (zie agenda) of in-company training gegeven worden.
Tijdsduur: 1 dag
Open inschrijving; vanaf € 250 pp (Excl BTW)
In-company, vanaf € 1250 (Excl BTW)
Inclusief: AI-geletterdheid certificaat, AI-act checklist en prompt template.
Ga aan de slag met AI en zorg dat jij en je organisatie klaar zijn voor de AI-act!
De AI-act uitgelegd
De EU AI Act (verordening 2024/1689), aangenomen in augustus 2024, reguleert AI binnen de Europese Unie. Deze wetgeving gaat stapsgewijs in en stelt eisen aan gebruikers en aanbieders van AI-systemen, en de bijbehorende modellen. Deze wet geldt voor overheden, (semi) publieke instellingen en het bedrijfsleven. Is jouw organisatie al AI-geletterd?
AI-geletterdheid
AI-geletterdheid is nodig om medewerkers te leren hoe ze AI-systemen op een verantwoorde manier kunnen gebruiken en om te gaan met mogelijke discriminatie, bias, het verwerken van persoonsgegevens en privacy (AVG).
Lees meer
Vanaf 1 februari 2025 moeten medewerkers voldoende AI-geletterd zijn. Dit betekent dat ze moeten begrijpen dat AI-systemen vooroordelen kunnen bevatten en dat ze de uitkomsten van AI niet blindelings moeten volgen.
AI-geletterdheid is belangrijk om te zorgen dat AI-systemen op een ethische en verantwoorde manier worden gebruikt. Dit is met name van belang bij hoog-risico-AI-systemen, zoals systemen die worden gebruikt voor het toekennen van uitkeringen.
Eén van de belangrijkste onderwerpen is hoe discriminatie en bias kunnen worden voorkomen bij AI-toepassingen, en hoe de privacy en persoonsgegevens kunnen worden beschermd.
AI-geletterdheid is één van de eerste verplichtingen die voortvloeit uit de AI-verordening. Naast het verbod op AI-systemen met onaanvaardbare risico’s, is het bevorderen van AI-geletterdheid een andere eis die op 1 februari 2025 ingaat.
Bron: minbzk.github.io/Algoritmekader/voldoen-aan-wetten-en-regels/vereisten/aia-01-ai-geletterdheid/
In-company AI training
De beste manier om AI geletterd te worden, is door een training aan te bieden die is afgestemd op de eigen organisatie. Een zorginstelling zal AI anders inzetten dan een school. Een advocaat is weer anders dan een administratiekantoor. Handel is weer anders dan productie.
Voor een in company training kom ik eerst een dag meelopen om de belangrijkste processen in kaart te brengen om zo een training op maat te brengen.
Tijdlijn AI-act
Begin 2025 moeten organisaties alle verboden AI-systemen stopzetten en zorgen voor voldoende AI-geletterdheid bij personeel en gebruikers. AI-modellen voor algemene doeleinden krijgen bepaalde vereisten.
2025
Op 2 augustus 2025 moeten aanbieders van AI-modellen voor algemene doeleinden voldoen aan de eisen van de AI-verordening. Dit betekent dat zij:
- Voldoende technische documentatie en informatie moeten verstrekken.
- Extra maatregelen moeten treffen als hun AI-modellen een systeemrisico vormen.
- Ernstige incidenten die door AI-modellen met systeemrisico’s worden veroorzaakt, moeten documenteren en rapporteren.
- AI-modellen met systeemrisico’s voldoende moeten beveiligen tegen cyberaanvallen.
Tevens moeten praktijkcodes uiterlijk op 2 mei 2025 klaar zijn, zodat aanbieders tijdig kunnen aantonen dat ze eraan voldoen.
Bron: minbzk.github.io/Algoritmekader/voldoen-aan-wetten-en-regels/tijdlijn-ai-verordening/
2026
2027
AI-systemen en -modellen
Een AI -systeem kan zelfstandig werken en zichzelf aanpassen na gebruik. Het gebruikt informatie die door het aanwezige AI-model worden gebruikt om voorspellingen te maken, inhoud te creëren, aanbevelingen te geven of beslissingen te nemen die invloed hebben op de echte of digitale wereld.
Een AI-model is de motor van een AI-systeem. Het AI-systeem maakt het mogelijk de AI-model of modellen te besturen.
Verboden AI systemen
- Het is verboden om AI te gebruiken die je onbewust beïnvloedt.
- Het is verboden om AI te gebruiken die je manipuleert of misleidt.
- Het is verboden om AI te gebruiken die je zo sterk beïnvloedt dat je geen weloverwogen beslissingen meer kunt nemen.
- Het is verboden om AI te gebruiken die misbruik maakt van kwetsbare mensen, zoals kinderen of mensen met een handicap.
- Het is verboden om AI te gebruiken om mensen te beoordelen en in te delen in een sociale score, zoals de overheid soms doet.
- Het is verboden om AI te gebruiken voor gezichtsherkenning op straat, behalve in een paar noodsituaties, zoals bij een vermist kind of een terroristische dreiging.
- Het is verboden om AI te gebruiken om mensen in te delen op basis van hun uiterlijk of kenmerken, behalve voor wetenschappelijk onderzoek of bij de bestrijding van terrorisme.
Bron: minbzk.github.io/Algoritmekader/overhetalgoritmekader/risico-van-ai-systemen/
Risico op misleiding
In deze risicogroep vallen AI-systemen die je gebruikt voor:
- interactie met mensen, zoals AI-chatbots
- genereren van content, zoals afbeeldingen laten maken door Dall-E
Hiervoor gelden verplichtingen op het gebied van transparantie. Gebruikers mogen niet denken dat zij te maken hebben met echte mensen of originele content.
Bron: minbzk.github.io/Algoritmekader/overhetalgoritmekader/risico-van-ai-systemen/
AI-model voor algemene doelstellingen
Een AI-model dat is getraind met veel data en goed is in het uitvoeren van verschillende taken. Het kan worden gebruikt in allerlei systemen en toepassingen, ongeacht hoe het wordt verkocht. Dit geldt niet voor AI-modellen die alleen worden gebruikt voor onderzoek, ontwikkeling of testen voordat ze op de markt komen.
Bron: minbzk.github.io/Algoritmekader/overhetalgoritmekader/risico-van-ai-systemen/
ALG-AI met systeemrisico
Een risico dat ontstaat door de krachtige mogelijkheden van algemene AI-modellen. Dit kan grote gevolgen hebben voor de EU-markt, zoals negatieve effecten op gezondheid, veiligheid, grondrechten of de samenleving. Deze risico’s kunnen zich op grote schaal verspreiden door de hele waardeketen.
Bron: minbzk.github.io/Algoritmekader/overhetalgoritmekader/risico-van-ai-systemen/
Hoog risico AI-systemen
AI-systemen die een belangrijke rol spelen in veiligheid of worden gebruikt voor bepaalde diensten of processen vallen in deze groep.
Gebruik als veiligheidsonderdeel
AI-systemen die bijdragen aan de veiligheid van producten die onder EU-harmonisatiewetgeving vallen, zoals:
- Machines, speelgoed, liften, medische hulpmiddelen, auto-industrie, luchtvaart, enz.
Gebruik voor bepaalde diensten of processen
AI-systemen die worden gebruikt voor:
- Biometrie: Herkennen of indelen van mensen (bijv. gezichtsherkenning).
- Kritieke infrastructuur: Veiligheid van digitale netwerken, elektriciteit, water, enz.
- Onderwijs: Toelating van studenten, beoordeling van prestaties.
- Werkgelegenheid: Werving, selectie, beoordeling van werknemers.
- Essentiële diensten: Toegang tot uitkeringen, gezondheidszorg, noodhulp, verzekeringen.
- Rechtshandhaving: Risico-inschatting, bewijsmateriaal beoordelen, opsporing.
- Migratie en grenzen: Beoordeling van aanvragen, opsporen van mensen.
- Rechtsbedeling en democratie: Uitleg van wetten, advies bij geschillen, verkiezingsbeïnvloeding.
Bron: minbzk.github.io/Algoritmekader/overhetalgoritmekader/risico-van-ai-systemen/
FAQ AI-act en
AI-geletterdheid
AI-geletterdheid
De EU AI Act, aangenomen in augustus 2024, reguleert AI binnen de Europese Unie. Deze wetgeving stelt eisen aan AI-systemen, en de bijbehorende modellen, de aanbieders en de gebruikers. Deze wet geldt voor overheden, (semi) publieke instellingen en het bedrijfsleven.
Wat is AI-geletterdheid?
Vanaf 1 februari 2025 moeten medewerkers voldoende AI-geletterd zijn. Dit betekent dat ze moeten begrijpen dat AI-systemen vooroordelen kunnen bevatten en dat ze de uitkomsten van AI niet blindelings moeten volgen.
AI-geletterdheid is belangrijk om te zorgen dat AI-systemen op een ethische en verantwoorde manier worden gebruikt. Dit is met name van belang bij hoog-risico-AI-systemen, zoals systemen die worden gebruikt voor het toekennen van uitkeringen.
Eén van de belangrijkste onderwerpen is hoe discriminatie en bias kunnen worden voorkomen bij AI-toepassingen, en hoe de privacy en persoonsgegevens kunnen worden beschermd.
AI-geletterdheid is één van de eerste verplichtingen die voortvloeit uit de AI-verordening. Naast het verbod op AI-systemen met onaanvaardbare risico’s, is het bevorderen van AI-geletterdheid een andere eis die op 1 februari 2025 ingaat.
Bron: minbzk.github.io/Algoritmekader/voldoen-aan-wetten-en-regels/vereisten/aia-01-ai-geletterdheid/
Heb ik kennis over AI nodig voor deze cursus?
In de basiscursus gaan we er van uit dat je basiskennis hebt van het gebruik van bijvoorbeeld ChatGPT. Dit mag ook voor privé gebruik zijn.
Waarom is AI-geletterdheid belangrijk?
Overheidsinstanties, semi-overheidsorganisaties en andere organisaties moeten AI begrijpen om verantwoorde keuzes te maken. Zonder AI-geletterdheid is er een risico op misbruik, fouten en onbedoelde gevolgen, zoals discriminatie of het schenden van privacy.
Wat zijn de risico's van onvoldoende AI-geletterdheid?
Onvoldoende AI-geletterdheid kan leiden tot verschillende problemen, zoals:
- Discriminatie door algoritmen die bevooroordeeld zijn.
- Manipulatie van mensen door AI-systemen.
- Onvoldoende toezicht op AI-systemen.
- Onvermogen om de output van AI-systemen te interpreteren.
- Het niet naleven van de AI-wet.
Hoe kan ik zelf mijn AI-geletterdheid vergroten?
- Volg trainingen en opleidingen over AI.
- Lees artikelen en boeken over AI.
- Neem deel aan discussies over AI.
- Experimenteer met AI-tools en -toepassingen.
Wanneer gaat de AI-act in?
De AI-act is op 1 augustus 2024 in werking getreden, maar wordt gefaseerd ingevoerd. Sommige onderdelen, zoals het verbod op AI-systemen met onaanvaardbare risico’s en de verplichting tot AI-geletterdheid, gelden al vanaf 2 februari 2025. De meeste regels gaan echter pas vanaf 2 augustus 2026 gelden.
Welke soorten AI-systemen worden door de AI-act gereguleerd?
De AI-act hanteert een risicogebaseerde aanpak en deelt AI-systemen in op basis van het risico dat ze voor de samenleving vormen. De wet richt zich op drie hoofdgroepen:
- Verboden AI-systemen: AI-systemen die onaanvaardbare risico’s met zich meebrengen, zoals systemen die manipulatieve technieken gebruiken of biometrische categorisering toepassen, zijn verboden.
- Hoog-risico-AI-systemen: AI-systemen die een hoog risico vormen voor de gezondheid, veiligheid of grondrechten, zoals systemen die worden gebruikt voor het toekennen van uitkeringen of voor het selecteren van sollicitanten, zijn onderworpen aan strenge eisen.
Systemen met een risico op misleiding: AI-systemen die mensen kunnen misleiden, zoals chatbots en deepfakes, moeten voldoen aan transparantievereisten.
Wat zijn de belangrijkste verplichtingen voor organisatie en bedrijven onder de AI-act?
Organisaties moeten voldoen aan een aantal verplichtingen onder de AI-act, waaronder:
- AI-geletterdheid: Organisaties moeten ervoor zorgen dat hun medewerkers voldoende kennis hebben van AI en de mogelijke risico’s ervan.
- Risicobeoordeling en -beperking: Organisaties moeten risicobeoordelingen uitvoeren voor hoog-risico-AI-systemen en maatregelen nemen om de risico’s te beperken.
- Transparantie: Organisaties moeten transparant zijn over hun gebruik van AI-systemen en burgers en klanten informeren wanneer ze interacteren met een AI-systeem.
- Menselijk toezicht: Organisaties moeten ervoor zorgen dat er menselijk toezicht is op hoog-risico-AI-systemen.
- Registratie: Organisaties moeten hun gebruik van hoog-risico-AI-systemen registreren in een Europese database.
Is er een beslishulp?
Op deze pagina van de overheid is een beslishulp te vinden. Mocht je nog twijfelen, neem dan contact op met Waisheid.
Wijs met AI
WAISheid is een handelsnaam van VRmaster.
Kvk: 87293609
De trainingen worden gegeven door Detlef La Grand. Detlef wil de mensen wijs maken met AI en is een expert AI, digitale transformatie en online marketing.
Wil je meer weten over AI, bezoek dan mijn Blog.
Deze pagina is gemaakt met de bronnen, zoals deze beschikbaar waren in januari 2025. Er kunnen geen rechten ontleend worden aan de inhoud van deze pagina.
Mocht je aanvullingen of verbeteringen hebben, laat het me dan weten.
Detlef La Grand
0624385379